چگونه است که برخی از انسانها گرایش به دین ندارند یا گرایش آنها به دین کم است؟/ راه درمان عدم گرایش یا بی انگیزگی در دین چیست؟
چگونگی راه درمان عدم گرایش بعضی از انسان ها به دین را حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی اینگونه پاسخ داد:
دو پدیده پیروی از ظن و گمان در بخش ادراک و اندیشه، و حرکت در مسیر هوا و هوس در بخش انگیزه، پدیده خطرناکی هستند؛ زیرا اولاً مبدأ گمان و خیال، شیطان است. ثانیاً گمان، تنها از یک راه به دست نمیآید، بلکه میتواند از راههای متعدد پدیدار شود.
اگر انسان در مسائل دین شناسی به گونه افقی بیندیشد و همه مسائل را براساس روال مادّی و عادی تبیین کند و منطقه ادراک و اندیشه او خیال و وهم باشد، یا هرگز گرایش به دین ندارد یا گرایش او کمتر است. از اینرو، ممکن است این نوع دینداری زوالپذیر باشد.
اما اگر براساس سیر عمودی و با دید الهی، دین را بررسی کند و دریابد که حقیقت دین از نزد خدا آمده است و منطقه اندیشه و ادراک او به سمت عقل باشد، گرایش و اشتیاق او به دین بیشتر است.
قرآن کریم در تحلیل خود درباره منحرفان از دین الهی، میفرماید: (إنْ یتّبعون إلاّ الظنّ و ما تهوی الأَنفس) [۱]؛ اینان در مسائل علمی و اعتقادی به گمان و ظن اکتفا میکنند، نه به یقین و برهان، و نیز در مسائل عملی به سمت خواستههای دل، حرکت میکنند.
دو پدیده پیروی از ظن و گمان در بخش ادراک و اندیشه، و حرکت در مسیر هوا و هوس در بخش انگیزه، پدیده خطرناکی هستند؛ زیرا اولاً مبدأ گمان و خیال، شیطان است. ثانیاً گمان، تنها از یک راه به دست نمیآید، بلکه میتواند از راههای متعدد پدیدار شود و انسانِ گمانْ محور را در دام خود گرفتار کند و در مقام عمل نیز به دلیل گوناگونی امیال و بیحدّ و مرزی خواستههای نفس، شیطان از این راهها سوء استفاده میکند و انسان را به اعمال بد سوق میدهد. اگر انسان بخواهد به این دو پدیده خطرناک مبتلا نشود، باید در دینشناسی، پیرو یقین و استدلال و تعقل باشد و در مقام دینداری، جز رضای خدا را طلب نکند.
[۱] ـ سوره نجم، آیه ۲۳.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی اسرا