آثار گفتن “بسم الله الرحمن الرحیم”

در روایات اسلامی به قدری به این آیه از قرآن مجید اهمیت داده شده است که آن را هم‌ردیف «اسم اعظم الهی» معرفی کرده‌اند. امام علی بن موسی‌الرضا(علیه‌السلام) می‌فرماید: بسم الله الرحمن الرحیم، به اسم اعظم خدا نزدیک‌تر از سیاهی چشم است،به سفیدی آن.»

آنچه از میان روایات امامان معصوم: درباره اهمّیت «بسم الله الرحمن الرحیم» به دست می‌آید عبارت است از: ۱. امامان معصوم: هیچ کاری را بدون گفتن این جمله آغاز نمی‌کردند.۲. سفارش می‌کردند غذا را با این جمله آغاز و اگر چند غذا تناول می‌کنید برای هر کدام جدگانه «بسم الله» بگویید و چنانچه فراموش کردید، جمله «بِسمِ الله عَلی اَوَّلِهِ وَ آخِرِهِ» را بر زبان جاری کنید. این مطلب، به اهمیت فوق‌العاده شروع غذا با نام خداوند اشاره می‌کند.۳ بلند گفتن و آشکار کردن «بسم الله الرحمن الرحیم»، بسیار سفارش شده است.

آثار گفتن ” بسم الله “

۱- در وضو

در تفسیر امام حسن عسکری(علیه‌السلام) در ثواب شروع وضو با بسم الله آمده است: و اگر گفت بسم الله در آغاز وضویش، باعث پاک شدن همه اعضا از گناهان می‌شود. ”‌

 

رسول خدا(صلی الله علیه وآله) به فردی که درباره ثواب وضو سؤال داشت، فرمود: بدان! چون دستت در آب بری و “بسم الله الرحمن الرحیم ”‌ بگویی، گناهانی که دست‌هایت انجام داده فرو می‌ریزد و چون چهره خویش را بشویی، گناهانی که چشم‌هایت با نگاه کردنشان انجام داده‌اند از بین می‌رود، همچنین گناهان دهانت که تلفظ کرده زدوده می‌شود و وقتی دو دست خود را از آرنج بشویی، گناهان، از دست راست و چپت فرو می‌ریزد و چون بر سر و پشت پاهای خود مسح کشی، گناهانی از بین می‌رود که قدم‌هایت به سوی آن‌ها گام برداشته‌اند. پس این، پاداش وضوی تو است. ”‌

حضرت علی(علیه السلام) می‌فرماید: هر کس وضو بگیرد و نام خدا را ذکر کند (بسم الله الرحمن الرحیم بگوید) تمام بدنش پاک می‌شود و این وضو تا وضو [بعد]، خود کفاره گناهان میان دو وضو است و هر کس بسم الله نگوید، فقط اندام‌هایی که آب به آن‌ها رسید پاک می‌شود. ”

‌۲- تعلیم به کودکان

پیامبر خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود:هرگاه معلم به کودک بگوید: بگو: “بسم الله الرحمن الرحیم “، پس کودک بگوید: “بسم الله الرحمن الرحیم “، خداوند برای این کودک و پدر و مادر او و این معلم، برائت [از آتش] خواهد نوشت. ”‌

۳. هنگام افطار

امام کاظم(علیه السلام) از پدرانش نقل می‌فرماید: همانا برای هر شخص روزه دار، هنگام افطارش، دعای مستجابی است. پس هنگام لقمه نخست، بگو: “بسم الله یا واسع المغفره اغفرلی ”‌

۴. هنگام دعا

رسول خدا(صلی الله علیه وآله) فرمود: دعای آغاز شده با بسم الله الرحمن الرحیم رد نمی‌شود. ”‌

۵. هنگام گرفتاری

امام صادق(علیه السلام) درباره تأثیر “بسم الله ”‌ می‌فرماید: آیا برای زمان نابودی و هلاکت، کلماتی به تو بیاموزم؟ پس بگو: “بسم الله الرحمن الرحیم لاحول و لاقوه الا بالله العلی العظیم “، که خداوند به سبب آن، هر نوع بلایی را که بخواهد از تو دفع می‌کند. ”‌

۷. هنگام خروج از منزل

امام باقر(علیه السلام) می‌فرماید: هرکس که از خانه‌اش خارج شود و “بسم الله الرحمن الرحیم ”‌ بگوید، دو فرشته به او می‌گویند: هدایت شدی و هرگاه بگوید: “لاحول و لا قوه الابالله العلی العظیم “،به او می‌گویند: نگاه داشته شدی و هرگاه بگوید: “توکلت علی الله “، به او می‌گویند کفایت شدی. [در اینجا] شیطان می‌گوید: چه کار کنم با کسی که هدایت شده، نگاه داشته شده و کفایت شده است. ”‌

‌۹. در شروع غذا

ابی سیار می‌گوید: به امام صادق(علیه السلام) گفتم: من [هنگام خوردن غذا ناراحت می‌شوم و] تخمه می‌کنم. فرمود: [غذای خود را] با نام خدا آغاز کن، گفتم: چنین می‌کنم. فرمود: شاید غذاهای رنگارنگ می‌خوری؟ گفتم: بله. فرمود: بر هر رنگی نام خدا می‌بری؟ گفتم: نه. فرمود: پس بدین سبب ناراحت می‌شوی [و تخمه می‌کنی].