مسجد صاحب الزمان (عج) دزفول پرورشگاه نیروهای انقلابی ، فرهنگی و حزب اللهی
سرویس دانشجویی روناش : روز ۱۶ آذر برای ما ایرانی‌ها با دانشجو و دانشگاه عجین شده است. روزی که سه دانشجو به نام‌های آذر (مهدی) شریعت رضوی، مصطفی بزرگ نیا و احمد قندچی توسط رژیم پهلوی در دانشگاه تهران به ضرب گلوله به شهادت رسیدند. صبح روز ۱۶ آذر ۱۳۳۲، گارد شاهنشاهی برای اولین بار وارد صحن دانشگاه شد و در یکی از کلاس‌های درس دانشکده فنی تهران، سه نفر…
سرویس دانشجویی روناش : روز ۱۶ آذر برای ما ایرانی‌ها با دانشجو و دانشگاه عجین شده است. روزی که سه دانشجو به نام‌های آذر (مهدی) شریعت رضوی، مصطفی بزرگ نیا و احمد قندچی توسط رژیم پهلوی در دانشگاه تهران به ضرب گلوله به شهادت رسیدند. صبح روز ۱۶ آذر ۱۳۳۲، گارد شاهنشاهی برای اولین بار وارد صحن دانشگاه شد و در یکی از کلاس‌های درس دانشکده فنی تهران، سه نفر از دانشجویان را به شهادت رساند.
کلمات علاوه بر معنای ظاهری معنای ضمنی هم دارند و بار معنایی خاصی را به دنبال دارند. جنبش نیز از این دست کلمات است که در فرهنگ لغت فارسی به معنای تحرک و جنبیدن است اما در کانتکست سیاسی، جنبش به معنای فعالیتی است که در جهت ایجاد تحول رخ می‌دهد. بر این اساس جنبش دانشجویی نیز حرکت جمعی دانشجویان محسوب می‌شود که با ویژگی‌های خاص خود به عنوان موثرترین فعالیت‌ها در راستای اعتراضات و ایجاد تحولات در زمینه‌های گوناگون ایفای نقش کرده است.
آنچه که جنبش دانشجویی را متمایز از سایر حرکات مشابه می‌کند تعامل‌های غیر رسمی افراد و گروه‌هاست که بر پایه مجموعه‌ای مشترک از اعتقادات و تعلقات شکل می‌گیرد که باعث ایجاد هویت جمعی برای کل جنبش می‌شود. همچنین جنبش دانشجویی بر خلاف سایر تحرکات اجتماعی و سیاسی به دنبال اعمال فشار در راستای رسیدن به قدرت و کسب منافع خاصی نیست بلکه به دنبال فضاسازی و فشار برای پیدایش تغییرات جهت حرکت به سوی منافع عمومی جامعه است.
روز ۱۶ آذر برای ما ایرانی‌ها با دانشجو و دانشگاه عجین شده است. روزی که سه دانشجو به نام‌های آذر (مهدی) شریعت رضوی، مصطفی بزرگ نیا و احمد قندچی توسط رژیم پهلوی در دانشگاه تهران به ضرب گلوله به شهادت رسیدند. صبح روز ۱۶ آذر ۱۳۳۲، گارد شاهنشاهی برای اولین بار وارد صحن دانشگاه شد و در یکی از کلاس‌های درس دانشکده فنی تهران، سه نفر از دانشجویان را به شهادت رساند.
به مناسبت این روز نگاهی به تاریخچه جنبش دانشجویی از دهه ۴۰ تاکنون می‌اندازیم:
۱) جنبش دانشجویی دهه ۴۰
در بهمن ۱۳۳۹ دانشجویان در محوطه دانشگاه تهران تحصن کردند و نسبت به تقلب در انتخابات مجلس اعتراض و خواستار آزادی رهبران دستگیر شده سازمان دانشجویان دانشگاه تهران و دانشجویان زندانی شدند. محاصره دانشگاه به تعطیلی آن در ۹ بهمن انجامید و دامنه تظاهرات را به دانشگاه‌های شهرهای دیگر کشور کشاند و حتی دامنه اعتصابات به دبیرستان‌های تهران نیز رسید. مجموعه این اعتراضات یکی از عوامل سقوط دولت شریف امامی بود.
۲) دوران پس از ۱۳۴۲
دانشجویان در روزهای نیمه خرداد و وقایعی که منجر به قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ شد حضور و نقش پررنگی داشتند. سالی که نه تنها در جریان دانشجویی بلکه در تاریخ انقلاب اسلامی ایران وقایع مهم و تاثیرگذاری را در خود جای داده است. در این سال دانشجویان تجمعات و اعتراضات فرادولتی را ساماندهی کردند و در واقع دانشگاه‌ها در آن روزها عملاً محل مبارزه بود.
۳) جنبش دانشجویی قبل از ۵۷
مباررات دانشجویی از اواخر دهه ۴۰ و اوایل دهه ۵۰ دچار تحول کیفی شد به گونه‌ای که بسیاری از اندیشمندان اسلامی با تکیه بر امکانات بالقوه دانشجویی راهی نو پیش روی جوانان قرار دادند. به طور مثال دکتر شریعتی، آیت‌الله مطهری، آیت‌الله طالقانی، آیت‌الله مفتح، آیت‌الله بهشتی، علامه محمد تقی با تأسیس کانون‌های فکری همانند حسینیه ارشاد، تلاش‌های زیادی در جهت بیداری اسلامی آغاز کردند.
۴) جنبش دانشجویی پس از انقلاب ۱۳۵۷
مهم‌ترین اقدام دانشجویان پس از انقلاب اسلامی ایران بدون شک تسخیر سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ بود که از سوی رهبر انقلاب هم مورد تائید قرار گرفت و انقلاب دوم نامیده شد. پیش از این اقدام اعضای شورای مرکزی انجمن‌های اسلامی دانشجویان در جریان دیداری که با حضرت امام (ره) در سال ۵۸ داشتند به استناد این رهنمود امام که فرمودند: «بروید تحکیم وحدت کنید» اقدام به راه‌اندازی مرکزی به نام دفتر تحکیم وحدت کردند که هماهنگی میان اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان را بر عهده گرفت و بدین ترتیب سرفصل تازه‌ای در ادامه مسیر جنبش دانشجویی ایجاد شد. چند ماه بعد، اعضای این تشکل با پیشنهاد محمدابراهیم اصغرزاده از اعضای انجمن اسلامی دانشگاه صنعتی شریف، تصمیم به تسخیر سفارت آمریکا می‌گیرند و پس از مشورت با سید محمد موسوی خوئینی‌ها در ۱۳ آبان ماه دست به این کار می‌زنند.
۵) جنبش دانشجویی دوران اصلاحات
نقش بی‌بدیل دانشجویان در شکل‌گیری حماسه دوم خرداد ۱۳۷۶ به قدری بود که می‌توان آنها را یکی از صاحبان اصلی این حماسه دانست. سید محمد خاتمی در اولین سالگرد حماسه دوم خرداد به دانشگاه تهران رفت و برای جمع زیادی از دانشجویان سخن گفت. این اتفاق در آن روزها مورد اعتراض کفن پوشانی قرار گرفت که به سوت و کف زدن دانشجویان اعتراض داشتند. این گروه‌ها در دولت اصلاحات همواره حضور داشتند اما بعد از دولت خاتمی یک‌باره کفن‌ها را درآوردند و غیب شدند! حضور رئیس دولت اصلاحات در روز ۱۶ آذر در دانشگاه‌ها هر ساله تکرار شد و دانشجویان بدون واسطه با سید محمد خاتمی سخن می‌گفتند و حتی از او انتقاد هم می‌کردند. یکی از سال‌هایی که دانشجویان به رئیس جمهور انتقاد کردند سال ۱۳۸۳ بود که آقای خاتمی بعدها در یک جمع دانشجویی گفت: «یکی از بهترین خاطرات من سال ۸۳ بود که در دانشگاه تهران به عنوان رئیس جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی و دومین مقام کشور صحبت می‌کردم و دانشجویان اعتراض‌های تندی کردند و من مطمئن بودم جوانی که بلند شده و اعتراض می‌کند ذره ای نگران نیست که بیرون از این در با او برخورد خواهد شد». دانشجویان همچنین در دوران تبلیغات و مبارزات انتخاباتی سال ۷۶ حضور فعالی داشتند و افراد زیادی را پای صندوق‌های رای کشاندند. در ادامه راه دولت اصلاحات نیز دانشجویان سعی کردند جنبش اصلاحات تداوم پیدا کند و به اهداف خود برسد.
۶) حوادث ۱۸ تیر ۱۳۷۸
دانشجویان برای پیشبرد اصلاحات هزینه‌های سنگینی پرداختند که اوج آن در ۱۸ تیر سال ۷۸ بود. این اتفاق پس از آن افتاد که روزنامه سلام توقیف شد. این روزنامه در ۱۵ تیر ۱۳۷۸ به جرم چاپ نامه محرمانه سعید امامی به قربانعلی دری نجف آبادی وزیر اطلاعات برای تهدید مطبوعات، توسط دادگاه ویژه روحانیت به مدت ۵ سال توقیف شد. در جریان محاکمه سلام به جز مدعی العموم ۴ شاکی دیگر نیز حضور داشتند: محمود احمدی نژاد؛ استاندار اردبیل در دولت هاشمی رفسنجانی و رییس جمهور سابق ایران در دولت‌های نهم و دهم، کامران دانشجو؛ استاندار سابق تهران، معاون سیاسی سابق وزیر کشور و رئیس ستاد انتخابات ریاست جمهوری دهم و وزیر علوم سابق، مهدی رضا درویش زاده؛ نماینده مردم دزفول در مجلس پنجم و استاد ریاضی دانشگاه تهران و حمیدرضا ترقی؛ عضو ارشد حزب موتلفه و نماینده مشهد در مجلس پنجم. این اقدام با واکنش دانشجویان مواجه شد. ۲سال پس از این رویداد یک سرباز وظیفه به نام اروجعلی ببرزاده را به جرم دزدیدن یک ریش‌تراش از کوی دانشگاه محکوم کردند. نکته قابل توجه این است که جنبش در این دوره روشی مسالمت آمیز و منتقدانه دارد و از رادیکالیزه شدن پرهیز می‌کند.
۷) جنبش دانشجویی پس از دوره اصلاحات
کشیده شدن انتخابات سال ۱۳۸۴ به دور دوم و پیروزی محمود احمدی‌نژاد در دور دوم نشان داد که عدم حضور فعال دانشجویان به چه نتایجی منجر می‌شود. اگر خاتمی در انتخابات سال ۱۳۷۶ توانست با برنامه‌های مدون، توجه قشر فرهیخته همچون دانشجویان را جلب کند، محمود احمدی‌نژاد با شعارهای عوامانه‌ای چون «می‌شود و می‌توانیم» به میدان آمد و در غیاب آگاهی‌بخشی دانشجویان در دور دوم انتخابات توانست بر هاشمی رفسنجانی پیروز شود و روزگار جدیدی برای کشور آغاز شد.
۸) بی‌انگیزگی دانشجویان در دولت‌های نهم و دهم
در دوران دولت احمدی‌نژاد جنبش دانشجویی ظهور و بروز چندانی نداشت و جز در مقطع انتخابات سال ۱۳۸۸، حرکت چشمگیری که دانشجویان به صورت مستقل انجام داده باشند، مشاهده نشد. مهم‌ترین حرکتی که به نام دانشجویان شکل گرفت اشغال چند ساعته سفارت انگلیس در ۸ آذر سال ۱۳۹۰ بود که نه تنها منجر به خلق هیچ حماسه‌ای نشد، بلکه بعد از چند ساعت هیچ‌کس حاضر به دفاع از آن نشد و انگستان چند روز پس از این اقدام، سفیر و پرسنل خود را از ایران فرا خواند و به این ترتیب، سفارت انگلیس تعطیل شد. در آن روز خبرگزار‌‌ها خبر دادند: در تجمعی که از سوی دانشجویان در سالگرد ترور شهید شهریاری؛ دانشمند هسته‌ای مقابل سفارت انگلیس برگزار شد، تجمع‌کنندگان خشم خود نسبت به سیاست‌های انگلستان را با بالا رفتن از دیوار سفارت این کشور در ایران، پایین کشیدن پرچم انگلیس و برافراشتن پرچم کشورمان و پرچم یا حسین(ع) نشان دادند.
یک روز پس از ۱۶ آذر همین سال سید محمد خاتمی؛ رئیس جمهور پیشین کشورمان یادداشتی را منتشر کرد. وی در این یادداشت نوشت: «دیروز ۱۶ آذر بود و شاید این اولین شانزده آذری که غریبانه و مظلومانه گذشت درحالی که ۱۶ آذر به راستی نماد جنبش عدالت‌خواه، استقلال‌طلب و استبدادستیز و پیشرو دانشجویی است. نگوییم که عظمت و درخشندگی عاشورا، ۱۶ آذر را کم‌سو کرد که البته عاشورا واقعه دوران‌ساز تاریخ و مظهر سربلندی انسان، به خصوص انسان خداپرست و آزادی‌خواه و عدالت‌طلب و ستم‌سوز است و با هیچ واقعه‌ای قابل مقایسه نیست ولی ۱۶ آذر نه در برابر عاشورا که الهام گرفته از آن و در واقع در امتداد آن بود و این روز بزرگ ۱۶ آذر اگر هم مصادف با واقعه بزرگی بود، رسم بزرگداشت آن چند روز زودتر یا دیرتر فرو‌گذاشته نمی‌شد. برای این بنده کوچک خدا نیز افتخار بزرگی بود که چه در دوران مسئولیت رسمی و چه پس از آن با ۱۶ آذر و دانشجویان عزیز تجدید عهدی داشتیم. حتی با وجود محدودیت‌ها با پیامی و کلامی به واسطه این افتخار را از دست نمی‌دادم و شاید امسال هم ناراحتی کوچکی که به هرحال سخن گفتن مرا دچار اختلال کرد بی‌تاثیر در ماجرا نبود. سخن و کلامی که مدت‌ها است که لطف مدعیان دوستی انقلاب و اسلام انعکاس آن را محدود و در بعضی جاها ممنوع کرده است. ۱۶ آذر با هیچ بهانه و توجیهی نباید مورد کم‌توجهی به خصوص از سوی دانشجویان عزیز قرار گیرد، از عزلت‌نشینی دانشجویان و انجمن‌هایشان متاسفم. آیا این وضع به کام و مراد آنها نیست که نه نظام را می‌خواهند و نه اسلام را و نه ایران را؟».
منبع : پویش
—————————-
دسته بندی : ۱۶ آذر ۹۳