آیه‌ها و نکته‌ها

ألَّذِینَ یَنقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِن بَعْدِ مِیثَاقِهِ وَیَقْطَعُونَ مَآ أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَ یُفْسِدُونَ فِى الْأَرْضِ أُوْلئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ‏. [۱] «فاسقان، کسانى هستند که پیمان خدا را پس از آنکه محکم بستند مى ‏شکنند، و پیوندهایى را که خدا دستور داده برقرار سازند قطع مى ‏کنند، و در زمین فساد مى ‏کنند. قطعاً آنان زیان‏‌کار هستند.»

علّامه مجلسى (قدس سره) به دنبال آیه وَیَقْطَعُونَ مَآ أَمَرَ اللّهُ بِهِ أَن یُوصَلَ[۲] یکصد و ده حدیث‏ درباره اهمیت…

صله‏ رحم، بیان، و آنها را بررسی کرده است.[۳] برخى از نکات جالبى را که ایشان آورده است، نقل مى‏ کنیم:
* صله‏ رحم، عمر را زیاد، و فقر را دور مى‏ کند.
* با صله‏ رحم، رزق، توسعه مى ‏یابد.
* بهترین قدم‏ها، قدمى است که براى صله‏ رحم و دیدار اقوام برداشته شود.
* صله‏ رحم، انسان را به مقام مخصوصى در بهشت می‌رساند.
* صله‏ رحم، مرگ و حساب روز قیامت را آسان مى ‏کند.
* صله‏ رحم، باعث تزکیه عمل و کثرت اموال مى‏ شود.
* کمک مالى به فامیل، بیست و چهار برابرِ کمک به دیگران پاداش دارد.
* بوی بهشت، به کسى که صله‏ رحم را ترک کند، نمى ‏رسد.
* به سراغ بستگان بروید، گرچه آنها بى ‏اعتنایى کنند.
* صله‏ رحم کنید، هر چند آنها نیکوکار نباشند.
* صله‏ رحم کنید، گرچه به اندازه سلام کردن باشد.
* با بستگان خود دیدار و رابطه داشته باشید، هر چند در حدّ نوشاندن آبى باشد.
* صله‏ رحم کنید، گرچه برای انجام آن، لازم باشد یک‌سال راه بروید.
* امام صادق علیه السلام مى ‏فرماید: «پدرم سفارش کرد، با افرادى که با فامیل خود رابطه ندارند، دوست مشو».[4] * صله ‏رحم تنها به دیدن و ملاقات کردن نیست، کمک‏هاى مالى نیز از مصادیق صله ‏رحم به شمار مى ‏رود. امام صادق علیه السلام فرمودند: «در اموال انسان، غیر از زکات، حقوق دیگرى نیز واجب است» و آنگاه آیه مذکور را تلاوت فرمودند.[۵] البتّه شاید مراد امام علیه السلام از حقوق دیگر، همان خمس باشد.
* در اهمیّت صله ‏رحم، همین بس که خداوند آن را در کنار ذکر خود قرار داده است: اتَّقُواْ اللّهَ الَّذِی تَسَاءلُونَ بِهِ وَالأَرْحَامَ.[۶] * ارحام تنها منحصر به خانواده و بستگان نسبى نیست؛ بلکه جامعه بزرگ اسلامى را که در آن، همه افراد امت با هم برادرند،[۷] و پدرشان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و حضرت على علیه السلام است[۸] نیز در برمى ‏گیرد.
* امام صادق علیه السلام در آستانه رحلت از دنیا، دستور دادند به بستگانى که نسبت به ایشان جسارت کرده بودند، هدیه‏اى بدهند. وقتى حضرت در انجام این کار مورد انتقاد قرار گرفتند، آیه بیست و یکم سوره مبارکه رعد را تلاوت فرمودند[۹] و این گونه به ما یاد دادند که شرط صله ‏رحم، خوش‏ بینى، علاقه و رابطه آنها با ما نیست.

————————–
[۱]. سوره بقره/۲۷.
[۲] . سوره رعد/۲۵.
[۳] . بحار، ج ۷۱، ص ۸۷.
[۴] . تفسیر راهنما ونورالثقلین.
[۵] . تفسیرصافى.
[۶] . سوره نساء/۱.
[۷] .«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ»، سوره حجرات/۱۰.
[۸] . پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: «انَا و علىّ ابَوا هذه الامه». بحار، ج ۲۳، ص ۲۹۵.
[۹] . تفسیر نورالثقلین.