خیانت به تولید ملی در روز روشن

شاید جمله «تبلیغ کالای خارجی ممنوع است» یکی از کلیشه ای ترین جملاتی بود که سال گذشته در محافل رسانه ای و در زبان بسیاری از مسئولان چرخید؛ جمله‌ای زیبا که می‌توانست در روند رو به رشد حمایت هرچه بیشتر از تولید داخل و محقق شدن شعار سال ۹۱ تاثیر بسزایی داشته و در نهایت به سود ایرانی و ایرانی باشد.
اما با گذشت یکسال و فرا رسیدن سالی جدید همانگونه که تصورش را می کردیم نه تنها تبلیغ کالای خارجی در سطح شهر بهبود پیدا نکرد بلکه با شدتی بیشتر از گذشته ادامه یافت
کافی است این روزها سری به اتوبان‌هایی مثل شهید مدرس، شهید چمران، شهید همت و شهید آیت الله حکیم و حتی خیابان های پر تردد شهر البته از نوع بالایش، بزنید و بیلبوردهایی را که هیچ نشانی از کالای وطنی ندارند اما به وفور دیده می شوند را نیم نگاهی بیاندازید آن زمان است که متوجه می شوید تابلوهای تبلیغاتی تفاوتی عمده با گذشته داشته اند.
تبلیغات بی‌شمار کالاهای خارجی در خیابان‌ها و اتوبان‌های کلانشهرها به ویژه تهران در شرایطی سالیان اخیر در سطح تهران و دیگر کلانشهرها به وفور یافت می‌شد که با نامگذاری سال ۹۱ به سال تولید ملی، شورای شهری‌ها و دیگر مسئولان عزمشان را جزم کرده بودند تا جلوی اینگونه تبلیغات را در سطح کلان بگیرند.
با وجود این، هرچند در طی این مدت جلسات و حتی ممنوعیت هایی نیز اعمال شد اما در نهایت بی‌آنکه عزم راسخی برای اجرای این طرح وجود داشته باشد مسئولان هر روز این طرح را از دستی به دست دیگر می‌چرخانند تا در نهایت هم سال تولید ملی به پایان برسد و همچنان تنها مصاحبه‌های مسئولان است که در رسانه‌ها شاید روسیاهی را برای ذغال باقی بگذارد. اکنون نیز بی‌آنکه از تعداد و حجم تبلیغ کالاهای خارجی کاسته شود، بر تعداد آنها افزوده نیز شده تا دیگر مرهمی به نام سال تولید ملی هم نتواند التیامی موقتی برای تولید داخل باشد
از ابتدای سال گذشته و پس از بیانات مقام معظم رهبری فشارهای زیادی برای توقف و کاسته شدن تبلیغ کالای خارجی از سوی برخی رسانه‌ها صورت گرفت. فشارهایی که هرباره با یک مصاحبه دلخوش‌کننده از سوی اعضای شورای شهر، مدیران شهرداری، استانداری، وزارت ارشاد و وزارت صنعت همراه بود اما در کمال تعجب پس از آن مصاحبه بار دیگر همه چیز به فراموشی سپرده می‌شد و کوچکترین خبری هم از توقف یا کاسته شدن تبلیغات کالاهای خارجی نبود
هرچند در طی این مدت جلسات و حتی ممنوعیت هایی نیز اعمال شد اما در نهایت بی‌آنکه عزم راسخی برای اجرای این طرح وجود داشته باشد مسئولان هر روز این طرح را از دستی به دست دیگر می‌چرخانند تا در نهایت هم سال تولید ملی به پایان برسد و همچنان تنها مصاحبه‌های مسئولان است که در رسانه‌ها شاید روسیاهی را برای ذغال باقی بگذارد
روز از نوع روزی از نوع
اما با وجود دست دست کردن مسئولان و گذشت یکسال از سال تولید ملی دیگر بهانه ای هم برای توقف تبلیغ کالای خارجی وجود ندارد. در چنین شرایطی حتی صدای اعتراض بسیاری از مردم هم از شرایط موجود در آمده است. منع تبلیغ کالاهای خارجی از آن جهت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که برخی از این کالاها ساخت کشورهایی است که در سال تولید ملی شدیدترین تحریم‌های اقتصادی را برای تحت فشار قراردادن مردم ایران و نشان دادن دشمنی بیشتر خود با این مردم علیه ایران اعمال کرده‌اند اما در کمال تعجب کالاهای همین کشورها در اتوبان‌ها و خیابان‌ها و چهارراه‌های کلانشهرها و به خصوص پایتخت در حال جولان دادن هستند و طی سال حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی این تبلیغات با حجمی انبوه تر از گذشته بیلبوردهای تبلیغاتی را به تسخیر در آورده است
حال اینکه در چنین اوضاعی با رسیدن سالی جدید اوضاع بدتر از گذشته نیز شده و اکنون حتی مسئولان مربوطه نیز در هیاهوی انتخابات و جدل های سیاسی بی توجه به چنین امر مهمی شده اند و در سایه غفلت آنها تبلیغات کالای خارجی در حال جولان دادن هستند
حقوق مصرف‌کننده رعایت نمی شود
همه ما با تبلیغات و بیلبوردهای شهری که حاوی تبلیغات محصولاتی با برندهای داخلی و خارجی هستند، مواجه شده‌ایم. گذشته از انتقادهای موجود درباره نقش این تبلیغات دررشد مصرف کالای خارجی، نکته دیگری در این باره وجود دارد که شاید کمتر به آن پرداخته شده است
بدیهی است صدور مجوز تبلیغات یک کالا در سطحی وسیع نیازمند تحقیق در خصوص پاره‌ای موارد ظاهرا جزئی، ولی بااهمیت است. یکی از این موارد، تحقیق درباره وجود نمایندگی رسمی این برندها و نیز ارائه خدمات پس از فروش راضی‌کننده به مشتریان است
این همان نکته‌ای است که به ظاهر توجهی نسبت به آن نشده و همین غفلت، مشکلاتی را برای برخی شهروندان ایجاد کرده است
براین اساس، شهروندان با تکیه برتبلیغات محیطی انجام شده اقدام به خرید کالاهای مختلف می‌کنند، اما پس از بروز مشکل درکالا و مراجعه به محلی که آن را خریده‌اند، متوجه می‌شوند که یا آن کالا نمایندگی رسمی در کشور ندارد یا اگر دارد آن نمایندگی توانایی ارائه خدمات پس از فروش مناسب به آن کالا را ندارد. ماجرا وقتی پیچیده می‌شود که توجه کنیم بسیاری از کالاهای مورد تبلیغ، قیمت‌های گزافی دارند، اما خدمات ارائه شده به آنها اصلا در شأن بهای دریافت شده نیست
از سوی دیگر ضمانت‌نامه‌های ارائه شده برای این کالاها هم آن‌قدر مبهم است که اصولا حقوق مصرف‌کننده در آن محلی از اعراب ندارد
با این‌که شاید از این نمونه‌ها زیاد به چشم بخورد، اما یادآوری توجه دستگاه‌های مسئول به رعایت حقوق مصرف‌کننده وظیفه‌ای همیشگی است؛ وظیفه‌ای که شاید با رشد قابل توجه قیمت کالاها به دلیل قیمت ارز و فشار آن بر دوش خانوارها، این روزها بیش از گذشته انجام دادنی باشد
منع تبلیغ کالاهای خارجی از آن جهت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که برخی از این کالاها ساخت کشورهایی است که در سال تولید ملی شدیدترین تحریم‌های اقتصادی را برای تحت فشار قراردادن مردم ایران و نشان دادن دشمنی بیشتر خود با این مردم علیه ایران اعمال کرده‌اند اما در کمال تعجب کالاهای همین کشورها در اتوبان‌ها و خیابان‌ها و چهارراه‌های کلانشهرها و به خصوص پایتخت در حال جولان دادن هستند
جالب اینجاست که جلوگیری از چنین آسیب‌هایی براحتی با الزامی کردن دریافت مجوز خدمات پس از فروش معتبر و دریافت تعهد به ارائه گارانتی مناسب، پیش از صدور مجوز انجام تبلیغات امکان‌پذیر است؛ البته می‌توان درصورت انجام نشدن این تعهد اجازه انجام تبلیغات را از برند متخلف سلب کرد
خیانت به تولید ملی در روز روشن
در حالی که تبلیغات گسترده کالاهای خارجی باعث افزایش متقاضیان این کالا‌ها شده و با خرید هر کالای خارجی زمینه نابودی فرصت‌های شغلی ایجاد می‌شود، اما همچنان و در کمال تعجب مسئولان دست روی دست گذاشته‌اند و با توجیه‌های متفاوت از تبلیغ وسیع این اجناس در فضای عمومی شهر‌ها چشم‌پوشی کرده‌اند! روند کند اعمال محدودیت در تبلیغات کالای خارجی، در گذشته انتقاد صریح نمایندگان مجلس نهم را نیز در پی داشته است اما به نظر می‌رسد که در شرایط کنونی نمایندگان هم دیگر از این شرایط دلسرد شده باشند
شعار حمایت از تولید داخلی، راه به جایی نمی برد
بدون شک حمایت از تولیدکنندگان داخلی در بازاری که بخش وسیعی از آن را کالاهای وارداتی تشکیل داده و سهمی از تقاضا را به خود اختصاص داده‌اند، کار راحتی نیست. در حال حاضر بخش وسیعی از بازار داخلی از مواد غذایی و محصولات کشاورزی گرفته تا کالاهای صنعتی مصرفی و لوکس را برندهای مختلف خارجی به خود اختصاص داده‌اند که هر ساله سهم این کالا‌ها در بازار داخلی ما رو به افزایش است
بدون شک حمایت از تولید در سایه تبلیغات گسترده کالاهای خارجی در کشور امکان پذیر نیست. آیا بخش تولید می‌تواند در شرایط کنونی جایی برای رشد داشته باشد؟ می‌توان از یک سو شعار حمایت از تولید داخلی سر داد و از سوی دیگر بخش وسیعی از تبلیغات کالایی را به محصولات خارجی اختصاص داد؟
البته کاهش حجم تبلیغات کالاهای خارجی مستلزم اعمال سیاست‌هایی در حوزه تجارت خارجی و ساماندهی واردات کالاهای مصرفی است تا بتوان زمینه حضور محصولات داخلی در بازار را فراهم کرد که این مسئله کار چندان ساده‌ای نبوده و عزمی واقعی را می‌طلبد