عصب شناس ایرانی راز وسواس را کشف کرد

دانشمند ایرانی دانشگاه آکسفورد و همکارانش در پروژه ای مشترک با دانشگاه لندن دریافتند اختلال وسواس ناشی از بزرگ بودن قسمتی از هسته های قاعده مغز و افزایش ارتباطات آن با قشر پیشین مخ است.
  مجتبی زارعی، عصب شناس ایرانی دانشگاه آکسفورد به همراه همکاران خود در دانشگاه لندن توانستند با استفاده از روش های نوین نقشه برداری در مغز(brain mapping) با ام آرآی به روشنی نشان دهند که اختلال وسواس مربوط به بزرگ بودن قسمتی از

هسته های قاعده ای مغز و افزایش ارتباطات آن با قشر پیشین مخ است. گزارش این تحقیقدر آخرین شماره مجله بین المللی روانپزشکی بیولوژیک (زیستی) چاپ شده و به عنوان بهترین مقاله، عکس روی جلد این مجله را به خود اختصاص داده است.دکتر زارعی، نویسنده اول مقاله چاپ شده در این زمینه می گوید: این تحقیق یک همکاری مشترک بین دانشگاه آکسفورد به رهبری دکتر آنتونی جیمز و دانشگاه لندن به رهبری دکتر دیوید متیس کول بوده است. نقش من در این پروژه، تحلیل داده های ام آرآی با روش های نوین نقشه برداری مغز بوده است. به طور خلاصه طرح شامل مقایسه تصاویر ام آرآی مغز ۲۶ بیمار نوجوان مبتلابه وسواس با ۱۶ نوجوان سالم بوده است. ویژگی مهم این تحقیق آن است که بیماران همه نوجوان هستند و تفاوت سنی و طول زمان ابتلابه بیماری وسواس در این افراد کم است، بدین معنا که گروه مورد مطالعه بسیار همگون بوده است. ویژگی دیگر این مطالعه آن است که ما نشان دادیم قسمت پشتی و جلوی یکی از هسته های قاعده مغز به نام هسته دمی شکل (caudate nucleus) در این بیماران به طور موضعی بزرگتر از افراد طبیعی است.
به علاوه در این بیماران مسیرهای عصبی ای که این هسته را به قسمت های پیشین مخ مرتبط می کند بیشتر از افراد طبیعی است. قسمت های پیشین مخ در فعالیت های متعددی همچون تصمیم گیری، تغییر تمرکز از کاری به کار دیگر، بازداری از تمایلات، کنترل هیجانات و بسیاری فعالیت های دیگر نقش دارند.
در بسیاری موارد این کاهش ارتباطات عصبی است که باعث بیماری می شود مثلادربیماری های پارکینسون و آلزایمر، در حالی که ما نشان دادیم در وسواس افزایش ارتباطات باعث بیماری می شود؛ بنابراین به نظر می رسد که تنظیم دقیق ارتباطات عصبی در مغز در عملکرد صحیح آن بسیار مهم است و احتمالاً درمبتلایان به وسواس این تنظیم در دوران رشد مختل شده است.
شواهدی در دست است که درمان های موجود برای وسواس قادرند این اختلال عصبی را تصحیح کنند ولی در این مورد به تحقیقات بیشتری نیاز است.
وسواس یک بیماری نسبتاً شایع است که در برخی مبتلایان باعث اختلال جدی در عملکرد روزمره می شود. مطالعات زیادی برای علت یابی این بیماری انجام شده است. دکتر زارعی تحصیلات مقدماتی پزشکی (MD) خود را در دانشگاه علوم پزشکی شیراز به پایان برده و از سال ۱۹۹۲ برای استفاده از جایزه تحصیلی به انگلستان رفته و دوره PhD خود را در رشته نوروساینس در کینگز کالج لندن آغاز کرده است. وی در ادامه دوره های بالینی خود را در زمینه پزشکی داخلی در بیمارستان Whipps Cross لنـــــدن و Royal Berkshire در ریــــدینگ و نورولـــوژی در بیمارستان Addenbrooke’ & chr(39) & ‘s و روانپزشکی در بیمارستان Warneford آکسفورد پشت سرگذاشته است.

/