سخنی با سید احمد خاتمی درباره آن ۶ خطبه و ۱۰ درصد !

گروه سیاسی روناش : امام جمعه موقت تهران در گفت و گویی با اشاره به وجود بدحجابی و نیز بحران بی آبی در کشور گفته است که با این شرایط، حتی اگر نماز باران هم خوانده شود، گناهانی مانند بدحجابی باعث می شود باران نیاید.

البته این بخش از سخنان حجه الاسلام و المسلمین سیداحمد خاتمی موضوع بحث ما نیست بلکه ادامه سخن ایشان، بهانه این چند کلمه دوستانه است ، آنجا که می فرماید: “بنده در ۶ خطبه به مسئله حجاب اشاره کردم و بر اساس بازخوردگیری که بعد از این خطبه ها انجام پذیرفت، مسؤولین أمر به ما اعلام کردند که ۱۰ درصد بدحجابی سامان پیدا کرد.”

در این که وضع حجاب در جامعه ما ، منطبق با معیارهای دینی نیست ، تردیدی وجود ندارد کما این که در امور دیگری مانند تأمین معاش مردم، رفتار و پاکدستی مسؤولان، امنیت و سلامت مردم و … نیز با آموزه های اسلامی فاصله فراوان وجود دارد که باید در کنار مسأله حجاب به این مسائل نیز پرداخته شود و البته به طرز شگفت انگیزی چندان مورد توجه و تذکر نیستد!

اما درباره آن ۶ خطبه و آن ۱۰ درصد، چند نکته با خطیب ارجمند تهران قابل مرور است:

جناب آقای خاتمی عزیز!

دغدغه شما برای حفظ دین و آداب آن همانند حجاب، قابل درک و ستودنی است. اصلاً تحصیلات شما و هم لباسان شما در حوزه های علمیه نیز دلیلی جز این نداشته است که دین خدا را یاد بگیرید و به مردم بیاموزید و خداوند در این مسیر یار و یاورتان باشد.

کسی که سخنی می گوید ، امیدوار است سخنش مؤثر واقع شود و در میانه ی این امیدواری ، اگر برایش خبر بیاورند که سخن یا نوشته ات اثر گذار بود و چنین کرد و چنان، انسان به طور ناخودآگاه دوست دارد آن را باور کند زیرا از این که سخنش نافذ و مفید بوده، لذت می برد.

این ویژگی طبیعی انسانی را بیش و پیش از همه ، متملقان کشف کرده اند و در طول تاریخ از آن بهره ها برده اند. حاکمی سخنی گفته و طرحی داده و اطرافیانش به جای کارشناسی و مشورت، آن را تأیید کرده و در مزایای آن داد سخن سر داده اند و بعد از اجرا هم گزارش آورده اند که جامعه با طرح اعلیحضرت، از این رو به آن رو شده است! حاکم نیز بنا به طبیعت انسان ها، همان لذت اولیه را پذیرفته و به لایه های بعدی درونش که تفکر و نقد گزارش و تمجید باشد، نرفته است.

جناب آقای خاتمی بزرگوار!

مطلوب شما به عنوان یک فرد دغدغه مند دینی، این بوده است که خطبه های تان اثری قابل اعتنا در وضعیت حجاب داشته باشد. بنابراین وقتی برایتان خبر آورده اند که ۶ خطبه شما باعث شده است وضع حجاب ۱۰ درصد بهبود یابد، به طور کاملاً طبیعی خرسند شده و گزارش رسیده را پذیرفته اید.

ای کاش این گونه بود و با ۶ خطبه ، وضعیت حجاب ۱۰ در صد بهبود می یافت. با ۶ خطبه دیگر، ۱۰ درصد از دزدی هایی که از بیت المال می شود کمتر می شد، با ۶ خطبه ، ۱۰ درصد از انتصاب آدم های بی کفایت در پست های مهم کم می شد ، با ۶ خطبه ۱۰ درصد از خودسری کاسته می شد و … .

اما جناب آقای خاتمی گرانقدر! واقعیت چیز دیگری است. درست است که سخن گفتن و نوشتن، اثر دارد ولی اثرش آرام آرام و در دراز مدت هویدا می شود نه این که با ۶ خطبه ، ناگهان ۱۰ درصد از بدحجابی کاسته شود.

می دانم که شخص شما از این نوشته نخواهید رنجید ولی مطمئن هستم آنان که برای تان گزارش آورده اند که حضرت آقا! با ۶ خطبه شما وضعیت حجاب ۱۰ درصد بهبود یافت، از این نوشته بسیار ناراحت خواهند شد زیرا قرار نبود کسی این گونه به آنها بتازد که چرا گزارش دروغ می دهید و مخاطب تان را گمراه می کنید؟!

کدام تحقیق علمی بسیار پیچیده و پیشرفته توانسته است ثابت کند که اولاً در چند وقت اخیر ، وضع حجاب ۱۰ درصد تغییر کرده است و ثانیاً این تغییر ناشی از ۶ خطبه شما بوده است؟

حضرت آقای خاتمی! مستحضر باشید که چنین تحقیقی اساساً وجود خارجی ندارد. البته ساختن چند نمودار رنگی کاری ندارد و اگر می خواهید نمودارهایی بسازیم که نشان بدهند ۳۰ درصد در وضعیت حجاب بهبود ایجاد شده و ۲۰ درصد هم به تعداد نمازخوان ها افزوده شده است. اما این ها همه رنگ و کاغذ هستند و دیگر هیچ. واقعیت در دل جامعه می گذرد، در خیابان ها و در درون خانه ها و مهم تر از همه ، در درون دل ها.

به راستی اگر قرار باشد که با ۶ خطبه، وضع حجاب ۱۰ در صد بهبود یابد، آیا طبق گزارشی که خدمت تان داده اند، منطقی نیست که ۵۴ خطبه دیگر هم بگویید تا با ۶۰ خطبه ، بدحجابی به طور کامل از جای خود را به حجاب شرعی بدهد؟

اگر قرار بود با ۶ خطبه ۱۰ درصد مشکل حجاب حل شود ، چرا در طول سال های بعد از انقلاب که حدود ۱۸۰۰ خطبه ، فقط در تهران خوانده شده است، این اتفاق نیفتاده است؟ حال بماند خطبه های دیگری که در صدها شهر دیگر هر جمعه خوانده می شود و هزاران سخنرانی تلویزیونی و رادیویی و مراسمی دیگر؟! با این توضیح که در این هزاران خطبه و از جمله در نمازهای جمعه تهران، خطبای بزرگ و نامداری همچون مرحوم آیت الله طالقانی ، آیت الله خامنه ای و دیگران ، سخن گفته اند و به هدایت معنوی مردم پرداخته اند.

خطیب محترم جمعه تهران!

این انتقادی بر شما نیست، شما وظیفه دارید امر به معروف کنید و به عنوان یک روحانی، مردم را به آموزه های دینی و از جمله حجاب راهنمایی کنید. آنچه انجام داده اید وظیفه شرعی تان بوده و انشاء الله که مأجور هستید و طبیعتاً از این به بعد هم به رسالت دینی تان ادامه خواهید داد. نقد اصلی متوجه متملقینی است که عدد و رقم دروغین و ساختگی به شما می دهند عدد و درصد درست می کنند و هم شما را گمراه می کنند و هم مستمعین تان را.

از کسانی که چنان گزارشی را به حضورتان تقدیم کرده اند بپرسید که طبق کدام تحقیق علمی به این نتیجه رسیده اند؟ روش تحقیق و مستندات شان چه بوده است؟ اطلاعات خام تحقیق شان کجاست؟ اسامی و رتبه علمی پژوهشگران چه بوده است؟ جامعه آماری و محل تحقیقات کجا بوده است؟ چقدر بودجه صرف این تحقیق شده است؟ سفارش دهنده تحقیق چه شخصی – حقیق یا حقوقی – بوده است؟ آیا حاضرند این تحقیق را در اختیار مراکز علمی معتبر و بی طرف قرار دهند تا صحت و سقم آن بررسی و مورد ارزیابی علمی قرار گیرد؟!

جناب آقای خاتمی!

چندی پیش در برنامه تلویزیونی “شناسنامه” گفت و گوی شما را دیدم. فارغ از محتوای سخنان تان که ممکن است در برخی با شما هم نظر باشم و در پاره ای موارد منتقد، ساختار بندی سخنان تان ، آرام و متین و منطقی بود (ای کاش در خطبه ها هم بیش از پیش چنین باشید).

این نامه را بر اساس چنین شناختی از شما نوشتم و الّا اگر آن تصویر منطقی را از شما در آن برنامه  – که اتفاقی هم دیدم – نداشتم، اساساً چنین نوشته ای را خطاب به شما نمی نوشتم زیرا احتمال تأثیر نمی دادم.
واقعیت این است که بزرگانی مانند شما که تریبون های مهمی چون نماز جمعه را در اختیار دارید، بیش از آن که محل مراجعه مؤمنین برای پرسش های دینی باشید و بیش از آن که محل مراجعه فقرا و در راه ماندگان باشید ، در معرض این خطر قرار دارید که کاسبان و فرصت طلبان به گردتان بیایند و با ابزارهایی مانند چاپلوسی و گفتن سخنانی مانند همین ماجرای ۶ خطبه و ۱۰ درصد، بخواهند از اعتبار و جایگاهی که در حکومت دارید، برای خود کلاهی دست و پا کنند و کاسبی شان را پر رونق تر کنند.

برای اینان مهم نیست که اگر بعداً شما در مصاحبه ای بگویید که ۶ خطبه من ۱۰ درصد وضع حجاب را بهبود بخشید، ممکن است عده ای به این سخن بخندند و پژوهشگران هم انگشت حیرت به دهن بگیرند که آیا یک روش علمی جدید کشف شده است که می تواند به این دقت اثر خطبه های یک خطیب از میان خطبای متعدد را درباره یک موضوع معین بسنجد و در خروجی اش ، درصد هم بدهد؟!

* جعفر محمدی – عصر ایران