پناهیان: ترس از مسخره شدن عامل بسیاری از بیدینیها
محبت و ترس، دو انگیزهی اساسی در زندگی انسان
• ترس، خاستگاه انسانی دارد که باید طبیعت انسان را مطالعه کرد تا ضرورت ریشه کن کردن ترسهای موهوم و شرک آلود مشخص شود.
• در بررسی انسانشناسانه ترس میتوان چنین گفت که انسان دو انگیزه اساسی برای همه حرکتها و برنامهریزیهایش دارد: ۱. محبت ، ۲. ترس؛ اگر چه روی دیگر سکۀ محبت، نفرت است ولی نفرت در زندگی انسان خیلی به کار نمیآید، همانطور که آن روز سکه ترس هم شجاعت است ولی شجاعت در زندگی خیلی مورد اهتمام نیست. حضرت علی(ع) میفرمایند: «ضَبْطُ النَّفْسِ عِنْدَ الرَّغَبِ وَ الرَّهَبِ مِنْ أَفْضَلِ الْأَدَب؛ کنترل نفس هنگام دوست داشتن و هنگام ترسیدن، برترین ادب و تربیتیافتکی است.»(غررالحکم/۴۲۸)
یکی از روشهای غلط در تربیت فرزند، ترساندن است
• یکی از روشهای غلط در تربیت فرزند، ترساندن است؛ ترساندن در سنین خردسالی از چیزهای موهوم و در نوجوانی و جوانی با ترساندن از قبول نشدن در کنکور، ترساندن از نداشتن شغل و درآمد و …. مادرها باید دقت کنند که بچه را ترسو تربیت نکنند.
• محبت (خوب یا بد) نیمی از انگیزههای انسان را تشکیل میدهد، ترس هم نیمی دیگر از انگیزه ها را. چه لبخندهای فراوانی که نه از روی خوش اخلاقی است، بلکه از سر ترس است. چه مهربانیهای فراوانی که نه از سر محبت، بلکه از سر ترس است. چه حیا و نجابت و تواضعی که نه از سر حیاء و تواضع و نجابت، که از سر ترس است. بعضیها که به ظاهر با کلاس و با ادب و مقید به آداب هستند، میترسند که نتوانند نزد مخاطب موقعیت خوبی پیدا نکند و آداب را رعایت میکنند. شاید فکر کنیم کسی که ادب را رعایت میکند، دیگران را دوست دارد و آنان را قابل احترام میداند که ادب را رعایت میکند، ولی خیلی اوقات اینطور نیست، او از مسخره شدن میترسد.
ترس از مسخره شدن عامل بسیاری از بیدینیها / تمام انبیاء الهی مورد تمسخر واقع شدهاند
• ترسیدن از مسخره شدن عامل بسیاری از بیدینیها است. مراقبت کنیم که به دلیل ترس از مسخره شدن، قسمتی از دین را کنار نگذاریم. قرآن میفرماید: یا حَسْرَهً عَلَى الْعِبادِ ما یَأْتیهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ کانُوا بِهِ یَسْتَهْزِؤُن(یس/۳۰) ؛ تمام انبیاء الهی مورد تمسخر واقع شدهاند. در یک نظرسنجی که در مورد انگیزه کم رنگ شدن حجاب در دانشکدهای برگزار شده بود، ۷۰ درصد از کسانیکه حجاب آنها در دانشگاه کمتر شده است، علت آن را ترس از مسخره شدن اعلام کردهاند. اشتیاق به گناه یا میل به شهوترانی در بسیاری از موارد عامل بیدینی نیست، بلکه غالباً ترس از تمسخر عامل بسیاری از بیدینیها در جامعه است.